Rodzic pierwszym nauczycielem wymowy.

Dawno już wykazano, że poprawne i swobodne posługiwanie się językiem już we wczesnym okresie decyduje o dalszym losie dziecka. Wprawdzie zdarza się, że wolniejszy rozwój mowy w pierwszych latach nie pociąga za sobą negatywnych następstw, to jednak dzieci, które wcześniej zaczynają mówić i wcześnie posługują się rozwiniętym językiem, mają znacznie mniej problemów, także z nauką szkolną.

To przede wszystkim rodzice, a później także opiekunowie w żłobku (jeżeli dziecko tam uczęszcza), nauczyciele w przedszkolu oraz w szkole odpowiedzialni są za rozwój dziecka, w tym także rozwój jego mowy.

 Musimy pamiętać, że pierwsze lata, gdy jest ono całkowicie zdane na dorosłych, decydują o tym, jak będzie wyglądał sposób jego językowego funkcjonowania. Sposób w jaki się porozumiewamy wyznaczy jego możliwości edukacyjne, zawodowe oraz stosunki z rówieśnikami a w przyszłości innymi ludźmi.

Ważne jest, aby rozwój mowy przebiegał bez zakłóceń, a jeśli takowe pojawią się, by w porę dostrzec i jak najwcześniej spróbować usunąć je lub złagodzić.  Im wcześniej rozpoznamy potrzebę terapii, im wcześniej rozpoczniemy ją, tym szybsze będą efekty, a skutki nieprawidłowości, mniej dotkliwe.

Dlatego tak ważna jest obserwacja rozwoju mowy dziecka, już od najwcześniejszych jego lat          (a nawet miesięcy życia) nastawiona na wychwytywanie wszelkich niepokojących objawów. Wówczas można w porę dostrzec powstające problemy i podjąć starania, by im przeciwdziałać. 

 

Co powinno nas niepokoić w rozwoju mowy.

 

6 - miesięczne dziecko

• nie reaguje na dźwięki otoczenia, nie uśmiecha się, nie przygląda się twarzy mamy i innych osób bliskich
• nie gaworzy, tj. nie wydaje dźwięków chcąc zasygnalizować swoje potrzeby, zwrócić na siebie uwagę
• w czasie jedzenia często się zachłystuje

9 - miesięczne dziecko

• nie używa żadnych gestów ani dźwięków aby poprosić o pomoc lub wyrazić swoje zainteresowanie otoczeniem
• na bazie odruchu ssania nie wykształcił się u niego prawidłowy odruch żucia

Po ukończeniu 1 roku życia dziecko

• nie wykazuje chęci do słuchania i naśladowania mowy
• nie powtarza sylab
• Krótkotrwałe zahamowanie rozwoju mowy może nastąpić wtedy, gdy dziecko uczy się chodzić. Cała jego uwaga może być wówczas skupiona na doskonaleniu tej umiejętności

Po ukończeniu 2 roku życia

• dziecko nie wykonuje prostych poleceń
• nie używa żadnego słowa odpowiedniego do danej sytuacji

 

Po ukończeniu 3 roku życia

• mowa dziecka jest uboga, a jej zrozumienie przysparza dorosłym wielu trudności
• dziecko unika kontaktów słownych, chętniej posługuje się gestem niż słowem
• nie zna podstawowych słów dotyczących najbliższego otoczenia oraz tych związanych z wykonywaniem podstawowych czynności
• obserwuje się wyraźne zaburzenia płynności wypowiedzi

 

 

Oto dwanaście przykazań logopedycznych wg L. Kaczmarka

1.Mów  jak najwięcej do swojego dziecka od pierwszych dni po urodzeniu. Mów powoli, spokojnie i ciepło, najlepiej z bliska, patrząc na jego twarz.

2.Śpiewaj i czytaj swojemu dziecku, zachęcając je do śpiewania razem z Tobą.

3.Często zwracaj się bezpośrednio do dziecka, używaj jego imienia.

4.Nie naużywaj zdrobnień. Dostarczaj prawidłowych wzorców wypowiedzi, mów poprawnie. Nie powtarzaj wytworów językowych dziecka. To Ty jesteś dla niego przykładem, ono uczy się mowy od ciebie.

5.Staraj się aby dziecko do 12 miesiąca życia było karmione piersią. To dobry trening  dla mięśni, od których sprawności w dużej mierze zależy poprawna wymowa.

6.Zwracaj uwagę na sposób oddychania. Dziecko podczas spoczynku powinno oddychać przez nos a nie przez usta.

7.Obserwuj dziecko, czy i jak reaguje na dźwięki z otoczenia. Dobry słuch jest warunkiem rozwoju mowy.

8.Nie zmuszaj dziecka do powtarzania słów zawierająca głoskę, którą źle wymawia, gdyż to tylko utrwala złą wymowę.

9.Zbyt długie ssanie smoczka, palca lub przedmiotów może spowodować  zniekształcenia zgryzu i przyczynić się do nieprawidłowej wymowy.

10.Zawsze zaniepokoić powinno Cię, gdy dziecko unika kontaktów słownych oraz gdy chętniej posługuje się gestem niż słowem.

11.Nie wierz w obiegowe opinie typu, że „chłopcy uczą się mówić później niż dziewczynki”. Bądź czujny słysząc o swoim dziecku zdanie „jest jeszcze za wcześnie na działanie, dziecko ma czas” albo „przyjdzie czas – będzie mówił”.

12.Na bieżąco kontroluj zgryz i stan uzębienia dziecka – to jest część aparatu mowy.

 

                                                                                                             Przygotowała:

                                                                                                 Pielęgniarka: Bożena Regus